DOC Dão – region położony wśród gór

LOKALIZACJA I HISTORIA

Uprawa winorośli w tym regionie sięga czasów starożytnych, gdy Viseu było sercem rzymskiej Luzytanii. Od lat 1390 i 1545 wina z tego obszaru były przedmiotem aktów ochronnych odpowiednio za panowania królów João I i João III.

Przed epidemią filoksery region ten słynął z jakości szczepu Touriga Nacional, ale po niej winnice nie odzyskały już pełni świetności. 10 maja 1907 roku oficjalnie uznano istnienie win regionalnych z Dão, 18 września 1908 roku ustanowiono granice regionu, a ustawa z 11 lipca 1912 roku wyznaczyła obecny obszar apelacji.

Region demarkowany Dão obejmuje gminy z dystryktów Viseu, Guarda i Coimbra, a powierzchnia winnic wynosi około 14.500 ha. Dão pokrywa praktycznie południową połowę prowincji Beira Alta.

Region obejmuje gminy: Mortágua, Santa Comba Dão, Fornos de Algodres, Aguiar da Beira, Penalva do Castelo, Viseu, Tondela, Carregal do Sal, Nelas, Mangualde, Seia, Oliveira do Hospital, Tábua, Gouveia i Arganil.

Sieć 10 spółdzielni założonych przez Salazara miała monopol na produkcję win w regionie, ponieważ prywatni wytwórcy nie mogli kupować winogron. Tylko jedna winiarnia przetrwała – Casa de Santar – oraz dwie marki komercyjne: Porta dos Cavaleiros z Caves São João w Bairradzie i UDACA (Związek Spółdzielni Winiarskich). W latach 90., po wejściu Portugalii do UE, ten monopol został zniesiony. Obecnie działa około 120 producentów – zarówno małych, jak i dużych, jak Sogrape, który jest największym producentem wina w Portugalii.

GLEBY I KLIMAT

Szczególne cechy regionu wynikają głównie z:

• wyraźnych granic orograficznych, które tworzą pasma górskie: Serra da Estrela na południowym wschodzie, Caramulo i Buçaco na zachodzie, Lapa i Montemuro na północy oraz Nave, Lousã i Açor na południu. Chronią one apelację zarówno przed wpływami wiatrów morskich, jak i z płaskowyżu iberyjskiego;
• sieci hydrograficznej, obejmującej rzekę Mondego oraz jej dopływy Dão i Alva wraz z dopływami. Roczne opady wynoszą od 1.000 do 1.200 mm;
• klimatu i pochodzenia granitowego gleb.

Region jest geologicznie zbudowany z masywnych granitów (70% powierzchni) oraz prekambryjskich łupków (na południu i zachodzie), a gleby wierzchnie składają się z piasku i otoczaków. Klimat jest umiarkowany, z suchym, niezbyt gorącym i długim latem. Liczba dni deszczowych wynosi od 100 do 120 rocznie, a nasłonecznienie to około 2.500 godzin rocznie.

Oficjalnie wyróżnia się 7 subregionów Dão: Alva, Besteiros, Castendo, Serra da Estrela, Silgueiros, Terras de Azurara i Terras de Senhorim. Serra da Estrela to wskazanie często używane na etykietach ze względu na popularność win pochodzących z terenów o dużej wysokości (do 2.000 m w Torres) i chłodniejszym klimacie. Wina z południa Viseu wzdłuż rzeki Dão cieszą się dużym uznaniem i stanowią serce regionu.

W regionie Dão można wyróżnić trzy strefy produkcji win o zbliżonych cechach:

• strefa północno-centralna, topograficznie związana z rzeką Dão, położona na wysokości od 200 do 600 m n.p.m., głównie około 300 m;
• strefa południowo-centralna, płaska lub lekko pofałdowana, położona na wysokości około 400 m n.p.m. i związana z rzeką Mondego;
• strefa peryferyjna, obejmująca pozostały obszar.

ODMIANY WINOROŚLI

Wina czerwone stanowią 80% produkcji apelacji i powstają z tradycyjnych regionalnych szczepów: Jaen (Mencía), Touriga Nacional, Aragonez (Tinta Roriz/Tempranillo) i Alfrocheiro. Inne odmiany to: Tinta Pinheira (Rufete), Tinta Carvalha, Baga de Louro, Alvarelhão i Bastardo. Cabernet Sauvignon występuje w regionie od dawna, szczególnie w Casa da Ínsua. Białe wina powstają z odmian: Encruzado, Malvasia Fina, Bical, Maria Gomes, Arinto, Dona Branca, Barcelô, Fernão Pires i Cercial.

Wzrost popularności Touriga Nacional nadał winom z regionu finezji i aromatu, ale to kupaż (blends) różnych odmian uchodzi tu za najlepsze rozwiązanie. Szczep Encruzado stał się symbolem regionu i zyskał uznanie w całym kraju.

WINNICE

Sogrape ze swoimi markami Grão Vasco i Duque de Viseu dominuje na rynku, a nowe przedsiębiorstwo Dão Sul (Global Wines) zyskuje uznanie dzięki marce Cabriz. Sociedade das Boas Quintas to również ważny gracz w zakresie wolumenów produkcji. Inne winnice to: Quinta da Boavista, Borges, Quinta dos Carvalhais (Sogrape), Dão Sul, Casa da Ínsua, Julia Kemper, Quinta de Lemos, Magnum Vinhos, M.O.B., Casa de Mouraz, Casa da Passarella, Quinta da Pellada, Quinta da Ponte Pedrinha, Quinta dos Roques, Caves São João, UDACA, Rótulo (Niepoort), Taboadella.